Yeni Hükümet Sisteminin İlk Bütçe Teklifi; Kamu Görevlilerini Üzecek Hükümlerden Arındırılmalı

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin ilk uygulamalarından biri olma niteliğine sahip olacak “2019 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu” teklifi, TBMM’ne sunuldu.

2019 Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu teklifinin genel çerçevesine ve münhasır bölümlerine ilişkin kanaatlerimizi, değerlendirme, eleştiri ve önerilerimizi süreç içerisinde kamuoyuyla paylaşacağız.

Memur-Sen olarak, Bütçe Kanunu teklifinin Meclisin ilgili komisyonu nezdinde yürütülecek çalışmalarını yakından takip etmek ve bu süreçte katılımcı demokrasi kapsamında imkan verilmesi halinde özellikle kamu personeline yönelik bölüm ve içeriklerle ilgili olarak Komisyon çalışmalarına ve Genel Kurul’daki görüşme evresine yönelik katkı sağlamak notasında hassas olacağız.

2019 Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu teklifine yönelik olarak kamuoyunun bilgisine sunulan ilk haberler arasında, 2019 yılında kamu görevlilerine ödenecek fazla çalışma ücreti ile gündeliklerin yer alması; Bütçe Kanunu’nun kamu görevlilerini yakıdan ilgilendirdiğini ve doğal olarak da onların yetkili temsilcisi konumundaki Memur-Sen’in görüş ve önerilerinin bu süreçte ne kadar gerekli ve önemli olduğunun tescili niteliğindedir.

TBMM’ne sunulan Bütçe Kanunu teklifine göre, kamu görevlilerine 2019 yılında ödenmesi öngörülen fazla çalışma ücretlerinde 2018 yılsonu enflasyon hedefinin/beklentisinin oldukça altında artış yapılması, gündeliklerde ise hiç artış yapılmaması yönünde bir irade söz konusudur.

Bütçe Kanunu teklifiyle 2018 yılı fazla çalışma ücreti tutarları %8’in biraz üstünde artırılırken; Yeni Ekonomi Programıyla deklare edilen 2018 yılsonu enflasyon hedefi ve mevcut durumda gerçekleşmiş olan 2018 yılı 9 aylık enflasyon oranı gerçeği ıskalanmıştır. Kaldı ki, halen uygulanmakta olan fazla çalışma ücreti tutarlarının da, fazla çalışma kavramıyla örtüşmediği, fazla çalışma karşılığında alınacak ücretin fazla çalışma yapmak için karşılanmak durumunda kalınan giderin altında kaldığı gerçeği de yok sayılmıştır.

Benzer şekilde, kamu görevlilerinin 2019 yılında yararlanacağı gündelik tutarlarının 2018 yılında yararlandığı tutarlar olarak belirlenmesi de; gündelik ödenmesinin dayanağını oluşturan barınma, beslenme ve ulaşım maliyetlerinde aradan geçen bir yılda hiç artış olmamış gibi davranılması gibi kabullenilmesi ve makul görülmesi imkansız bir anlayışın bir ürünü olarak değerlendirilmektedir.

Kamu görevlilerinin enflasyona ezdirilmemesi, maaş ve ücretlerin enflasyona karşı korunması vaat ve iradesinin gereği; kamu görevlilerinin maaş ve ücretlerinde olduğu gibi fazla çalışma ücretleri ile gündeliklerin de aralarında yer aldığı fiilen yapılan görev karşılığı ödeme yapılan kalemlerde öncelikle enflasyon hedefi/gerçekleşen enflasyon oranında artış yapmak ve üstüne de reel artış anlamına da gelecek şekilde de bu ödeme kalemlerine mahsus zam yapılması sonucunu doğuracak bir tutarın ödenmesine hükmetmektir. 

2019 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu teklifinde, M Cetvelinde yer alan ve bireyler tarafından kamu maliyesine yapılacak ödeme sonucunu doğuran pansiyon ücretlerinde %16’nın üzerinde artış yapılırken, kamu maliyesi tarafından personele yapılacak gündeliklerde sıfır oranında, fazla çalışma ücretinde %8 düzeyinde artış öngörülmesi; devletin kendisine yapılacak ödemelerde enflasyonu dikkate aldığı, kendisi tarafından ödemelerde ise enflasyonu hesaba katmadığı şeklinde bir çelişkiye işaret etmektedir.

Bu itibarla, 2019 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu teklifinin fazla çalışma ücreti ile gündeliklere ilişkin yapılacak artışları öngörün bölümlerinde hem enflasyon verisinin hem de kamu görevlilerinin haklı beklenti ve taleplerinin birlikte değerlendirilmesi suretiyle yeni tutarların belirlenmesi gerektiği açıktır. Aksi halde, kamu görevlilerine 2019 yılında ödenecek fazla çalışma ücretleri ile gündelikler, enflasyonun altında kalacak ve reel hiçbir artış olmamasının bir sonucu olarak da 2019 yılı içerisinde oluşacak enflasyon oranlarıyla kamu görevlileri bu iki ödeme kaleminde 2018 yılında altındaki tutarlarda reel olarak hatırı sayılır oranda kayıp yaşamak durumunda kalacaktır.

Memur-Sen Konfederasyonu olarak, fazla çalışma ücreti ile gündelikleri de dahil olmak üzere kamu görevlilerinin fiilen yaptıkları görev karşılığı yararlandırdıkları ödemlerde 2019 yılında yapılacak artışlar hususunda, Meclis Plan Bütçe Komisyonu görüşmelerinde ve Kasım ayı içerisinde gerçekleştirilecek Kamu Personeli Danışma Kurulu’nda görüş, öneri ve tekliflerimizin alınmasının ve bu çerçevede ortaya koyduğumuz iradenin Bütçe Kanunu teklifinin ilgili bölümlerine yansıtılmasının; kamu görevlilerinin mağduriyetinin önlenmesi ve siyasi iradenin “enflasyona karşı ezdirmeme” iradesinin gereğini yerine getirmesi noktasında gerekli olduğunu hatırlatıyoruz.